Thursday 12 April 2012


Minggu, 29 Agustus 2010

Kumpulan Tembang Macapat

Dhandanggula “Buminatan”

Sasmitane ngaurip puniki
Apan weruh yen ora weruha
Tan jumeneng ing uripe
Akeh kang ngaku aku
Pangrasane sampun udani
Tur durung weruh ing rasa
Rasa kang satuhu
Rasane rasa punika
Upayanen darapon sampurna ugi
ing kauri panira


Maskumambang

Dhuh anak mas sira wajib angurmati
Mayang rarah rena
Aja pisan kumawani
Anyenyamah gawe susah



Dhandhanggula “Panganten Anyar”
Wonten malih tuladhan prayogi
Satriya gung nagari ngalengka
Sang kumbakarna arane
Tur iku warna diyu
Supran dene nggayuh utami
Duk wiwit prang ngalengka
Denya darbe atur
Mringra kapinrih raharja
Dasamuka tan kengguh ing atur yekti
Dene mungsuh wanara


Kinanthi “Sandhung Mesem”

Ngandika kusuma ningrum
Anoman seksinen mami
Luwara ing duka cita
Ilang sagung kang prihatin
Matur aring gusti nira
Yen ing ngunisun punagi



Sinom “Gagatan”

Semangsane pasamuan
Memangun marta martini
Sinambi ing saben mangsa
Kala kalaning asepi
Lelana tekiteki
Nggayuh geyonganning kayun
Kayungyun ening ing tyas
Sani tyasa pinrihatin
Puguh panggah segah dhahar lawan nendra



Pocung

Ngelmu iku kelakone kanthi laku
Lekase lawan kas
Tegese kas nyantosani
Setya budya pangekere dur angkara


Asmarandana “Jakalola”

Siharya wibisaneki
Ature kaliwat liwat
Anggone amrih becike
Panika nora angawang
Matur ujar ing cetha
Wus omah weweka putus
Waskitha jroning srinata


Kinanthi

Dhuh dewajawatagung
Tingalana solah mami
Sewu lara sewu brangta
Tan ana timbange mami
Yen taulun tan panggiha
Kalawan pangeran mami


Dhandhanggula “Mangkubumen”
Ingkang lumrah ing mangsa puniki
Mapan guru ingkang golek sabat
Tuhu kuwalik karepe
Kang wus lumrah karuhun
Jaman kuna mapan kimurud
Ingkang padha ngupaya
Kudu anggeguru
Ing mengko iki tanora
Kyai guru naruthuk ngupaya murid
Dadiya kanthi nira



Kinanthi

Pun bapa pan sampun tumut
Sabala nirawus balik
Mring prabu rama wijaya
Memungsuhan lan waaji
Bala wrawarti wus nyabrang
Keh prapteng suwe lagiri



Dhandhanggula “Kesepuhan”
Angel temen ing jaman samangkin
Ingkang pantes kena ginuronan
Akeh wong jaja ngelmune
Lanarang ingkang manut
Yen wong ngelmu ingkang netepi
Ing pangga wening sarak
Den arani luput
Nangingta asenengan
Nara kena denwor kekarepan neki
Pepancine priyangga


Kinanthi “pangukir”
Kadra was wus sira muwus
Mangkana putri manthili
Mangsah nunguli mustaka
Patreme sampun pinusthi
Tanpa nonrati dhepira
Den nyarsa mbelahi laki


Dhandhanggula “Panglipur”

Upa mardi jeneng ing Narpati
Ingkang praja dhukut aneng wana
Katon sapari bawane
Isine ngalas iku
Kaungkul lan marang ing hardi
Sagung ing wadyabala
Alas paminipun
Prabu nyambinamgka singa
Kareksaning singa petenging wanardi
Yen alase apadhang


Sinom “slobog”

Wong agung rama wijaya
Mangu neng tyas tan pinanggih
Tan ana wenganing driya
Dene kalangan jaladri
Enget pandhita nguni
Sutikna yogi turipun
Besuk pan kalampahan
Angadoni jayeng jurit
Mring ngalengka sedhih kalangan samodra



Kinanthi “amongjiwa”
Dhuh ramawijaya ningsun
Pulungen jiweng ngong aglis
Mulih mring ngendra bawana
Pagene nora ngenteni
Apatah asih maring wang
Ubayane du king nguni


Megatruh

Yen wohwohan enak mentah iku timun
Enak mateng iku kweni
Manggis enak blibaripun
Pelem enak mateng ati
Salak enak rada bosok


Gambuh

Sekar gambung ping catur
Kang cinatur polah kang kalantur
Tanpa tutur katula-tula katali
Kadaluarsa katutuh
Kapatuhpan dadi awon



Pangkur

Jinejer ing wedatama
Mrih tan kemba kembengan ing pambudi
Mangka nadyan tuwa pikun
Yen tan mikani rasa
Yekti sepi asep alir sepah samun
Samangsane pasamuan
Goyak gayuk nglelingsemi


Durma

Paman paman apa wartane ing dalan
Ing dalan keh pepati
Mati kena apa
Mati pinedhang ligan
Ing jala terusing gigir
Akari raga
Badan kari gumlinting


Mijil
Poma kaki padha dipun eling
Ing pitutur ingong
Sira uga satriya arane
Kudu anteng jatmika ing budi
Ruruh sarta wasis
Samubarang ipun


Kinanthi ‘sandhung”

Padha saksemana ingsun
Lintang kilat angina angina
Gelap thathit miwah teja
Mega seksenana mami
Kagyat sang retna trijatha
Mulat sang putri nekani


Pangkur
Sekar pangkur kang winarna
Lelabuhan kang kanggo wong ngaurip
Ala lan becik puniku
Prayoga kawruhana
Adat waton punika dipun kadalu
Miwah ingkang tata karma
Den kaesthi siyang ratri



Mijil

Kamardikan wajib dirungkebi
Lair trusing batos
Ngelingana biyen keh korbane
Bandha donya nganti tekan pati
Lila tanpa pamrih
Penjajah katundhung



Asmarandana

Pomo pomo wekas mami
Anak putu aja lena
Aja katungkul uripe uripe
Lan aja duwe kekareman
Marang pepaes donya
Siyang dalu dipun emut
Yen urip manggih antaka



Sinom

Sigra ang bala tumingal
Acampuh sami medali
Lir thathit wileding ganda
Dhanyang gung mangucal niti
Benjang sangaji mijil
Lathinya medali wuwus
Trustha sura wilaga
Kaya buta singa wergild
Pasthi jongga dhedhanya
Mangabak baya



Kinanthi “ amonglulut”

Riris raras arum arum
Rarnya sumawur sumilir
Sapraja ngalengka sumyur
Lir kinenan riris manis
Mangkana sang bayu suta
Umatur saha wot sari


Sinom

Nuladha laku utama
Tumrape wong tanah jawi
Wong agung ing ngreksi ganda
Panembahan senapati
Kapati amarsudi
Sudaning hawa lan napsu
Pinesu tapa brata
Tanapi ing siyang ratri
Amemangun karyenak tyas ing sasama



Kinanthi

Mangun setu bandha layu
Samodra tinabak keni
Sekti ning bala wanara
Prabawa sri dasamuka
Mokal apesa ing yudha
Ramawijaya prajurit


Dhandhanggula

Jago kluruk rame kapyarsi
Lawa kalong luru pandelikan
Jrih kawanan ing semune
Bang wetan sulakipun
Mratandhani yen bangun enjing
Rembulan wus gumlewang
Neng kulon gunung
Ing padesan wiwit obah
Lanang wadon pan sarnya
Anambut kardi
Netepi kewajiban


Sinom “grandhel lintring”
Wikan wengko ning samodra
Kederan wus den ideri
Ki nemat kamoting driya
Rinegem sagegem dadi
Dumadya angratoni
Nenggih kanjeng ratu kidul
Ndedel nggayuh nggegana
Umara marak maripih
Sor prabawa lan wong agung ngeksi ganda



Kinanthi “buminatan cengkok”

Anoman malumpat sampun
Prapteng witing nagasari
Mulat mangandhap katingal
Wanodya yu kuru aking
Gelung rusak amor lemah
Ingkang iga-iga keksi


Kinanthi “wicagsana”
Pinandeng sarwi tumungkul
Anoman ngiling ilingi
Sarta myarsakken karuna
Sumedhot tyasira nenggih
Iya iki apa baya
Kusuma putri manthili



Kinanthi

Minder ingrate angelangut
Lelanda njajah nagari
Mubeng tepining samodra
Sumengka anggraning wukir
Anelasak wanawasa
Tumurun ing jurang trebis


Dhandhanggula “mangkubumen”

Singa singa yen wadyanta sakit
Glis tulunga dana myang tetamba
Den prapta ing sawarase
Yen sira nemu mungsuh
Kasor aywa sira pateni
Kunjaranen kewala
Sawatara nipun
Angenulilu waran
Rasuken den kadya kina kulit daging
Wala ngati ilangna


Pangkur

Mingkar mingkuring angkara
Angkarana karena mardisiwi
Sinawung resmining kidung
Sinuba sinukarta
Mrih kertarta pakartining ngelmu luhung
Kang tumrap neng tanah jawa
Agama ageming aji



Pocung 

Bapak pucung
Dudu watu dudu gunung
Sangkamu ing plembang
Ngon-ingone sang bupati
Yen lumampah si pocung lembehan grana



Pocung

Lamun dalu
Saben arsa mapan turu
Wektu kang prayoga
Mulat mring laku kang uwis
Dina mau apa kang wus dipun karya


Dhandhanggula

Dhuh kusuma milangoni
Buron arum ingkang sobeng wana
Yen panggih sun arasane
Sumber gung ngisor gunung
Wreksa langking sisaning agni
Sun sandhang pinarenga nedya amemanuh
Wit saking tresnaning manah
Surya ratri wong kuning sun kalawani
Sun adhep saben dina



Kinanthi

Kinanthi ling ing pitutur
Kenthang rambat menyan putih
Awasna dipun pratela
Noleha wiring ing wuri
Cecangkok wohing kalapa
Kang dadi pathoking urip


Kinanthi

Ora kleru
Marang urip mubra-mubru
Ngawula ing bandha
Nganti lali mring agami
Mangka iku ugering manungsa gesang



Pocung

Pra seduur
Na ing jaman mangkya
Marang panggayuh utami
Tumrap gesang ana alam pasrawungan

Serat Centhini

Dari Wikipedia bahasa Indonesia, ensiklopedia bebas
Sampul buku "Ringkasan Centini (Suluk Tambanglaras), karya R.M.A. Sumahatmaka terbitan Balai Pustaka.
Serat Centhini (dalam aksara JawaSerat Centhini-aksara Jawa.png), atau juga disebut SulukTambanglaras atau Suluk Tambangraras-Amongraga, merupakan salah satu karya sastra terbesar dalam kesusastraan Jawa Baru. Serat Centhini menghimpun segala macam ilmu pengetahuan dan kebudayaan Jawa, agar tak punah dan tetap lestari sepanjang waktu. Serat Centhini disampaikan dalam bentuk tembang, dan penulisannya dikelompokkan menurut jenis lagunya.

Daftar isi

  [sembunyikan

[sunting]Penggubahan

Menurut keterangan R.M.A. Sumahatmaka, seorang kerabat istana Mangkunegaran, Serat Centhini digubah atas kehendak Kanjeng Gusti Pangeran Adipati Anom di Surakarta, seorang putra Kanjeng Susuhunan Pakubuwana IV, yaitu yang kemudian akan bertahta sebagai SunanPakubuwana V.
Sangkala Serat Centhini, yang nama lengkapnya adalah Suluk Tambangraras, berbunyi paksa suci sabda ji, atau tahun 1742 tahun Jawaatau tahun 1814 Masehi. Berarti masih dalam masa bertahtanya Sunan Pakubuwana IV, atau enam tahun menjelang dinobatkannya Sunan Pakubuwana V. Menurut catatan tentang naik tahtanya para raja, Pakubuwana IV mulai bertahta pada tahun 1741 (Jawa), sedangkan Pakubuwana V mulai bertahta pada tahun 1748 (Jawa).
Yang dijadikan sumber dari Serat Centhini adalah kitab Jatiswara, yang bersangkala jati tunggal swara raja, yang menunjukkan angka 1711 (tahun Jawa, berarti masih di zamannya Sunan Pakubuwana III). Tidak diketahui siapa yang mengarang kitab Jatiswara. Bila dianggap pengarangnya adalah R.Ng. Yasadipura I, maka akan terlihat meragukan karena terdapat banyak selisihnya dengan kitab Rama atau Cemporet.

[sunting]Tujuan dan pelaku penggubahan

Atas kehendak Sunan Pakubuwana V, gubahan Suluk Tambangraras atau Centhini ini dimanfaatkan untuk menghimpun segala macam pengetahuan lahir dan batin masyarakat Jawa pada masa itu, yang termasuk di dalamnya keyakinan dan penghayatan mereka terhadap agama. Pengerjaan dipimpin langsung oleh Pangeran Adipati Anom, dan yang mendapatkan tugas membantu mengerjakannya adalah tiga orang pujangga istana, yaitu:
  1. Raden Ngabehi Ranggasutrasna
  2. Raden Ngabehi Yasadipura II (sebelumnya bernama Raden Ngabehi Ranggawarsita I)
  3. Raden Ngabehi Sastradipura
Sebelum dilakukan penggubahan, ketiga pujangga istana mendapat tugas-tugas yang khusus untuk mengumpulkan bahan-bahan pembuatan kitab. Ranggasutrasna bertugas menjelajahi pulau Jawa bagian timur, Yasadipura II bertugas menjelajahi Jawa bagian barat, serta Sastradipura bertugas menunaikan ibadah haji dan menyempurnakan pengetahuannya tentang agama Islam.

[sunting]Pengerjaan isi

R. Ng. Ranggasutrasna yang menjelajah pulau Jawa bagian timur telah kembali terlebih dahulu, karenanya ia diperintahkan untuk segera memulai mengarang. Dalam prakata dijelaskan tentang kehendak sang putra mahkota, bersangkala Paksa suci sabda ji.
Setelah Ranggasutrasna menyelesaikan jilid satu, datanglah Yasadipura II dari Jawa bagian barat dan Sastradipura (sekarang juga bernama Kyai Haji Muhammad Ilhar) dari Mekkah. Jilid dua sampai empat dikerjakan bersama-sama oleh ketiga pujangga istana. Setiap masalah yang berhubungan dengan wilayah barat Jawa, timur Jawa, atau agama Islam, dikerjakan oleh ahlinya masing-masing.
Pangeran Adipati Anom kemudian mengerjakan sendiri jilid lima sampai sepuluh. Penyebab Pangeran Adipati Anom mengerjakan sendiri keenam jilid tersebut diperkirakan karena ia kecewa bahwa pengetahuan tentang masalah sanggama kurang jelas ungkapannya, sehingga pengetahuan tentang masalah tersebut dianggap tidak sempurna.
Setelah dianggap cukup, maka Pangeran Adipati Anom menyerahkan kembali pengerjaan dua jilid terakhir (jilid sebelas dan duabelas) kepada ketiga pujangga istana tadi. Demikianlah akhirnya kitab Suluk Tambangraras atau Centhini tersebut selesai dan jumlah lagu keseluruhannya menjadi 725 lagu.

[sunting]Ringkasan isi

Serat Centhini disusun berdasarkan kisah perjalanan putra-putri Sunan Giri setelah dikalahkan oleh Pangeran Pekik dari Surabaya, iparSultan Agung dari Kerajaan Mataram. Kisah dimulai setelah tiga putra Sunan Giri berpencar meninggalkan tanah mereka untuk melakukan perkelanaan, karena kekuasaan Giri telah dihancurkan oleh Mataram. Mereka adalah Jayengresmi, Jayengraga/Jayengsari, dan seorang putri bernama Ken Rancangkapti.
Jayengresmi, dengan diikuti oleh dua santri bernama Gathak dan Gathuk, melakukan "perjalanan spiritual" ke sekitar keraton Majapahit,Blitar, Gamprang, hutan Lodhaya, TubanBojonegoro, hutan Bagor, Gambirlaya, Gunung Padham, desa Dhandher, Kasanga, Sela, GubugMerapi, Gunung Prawata, DemakGunung MuriaPekalongan, Gunung Panegaran, Gunung Mandhalawangi, Tanah PasundanBogor, bekas keraton PajajaranGunung Salak, dan kemudian tiba di Karang.
Gunung Salak, dilihat dari Bogor.
Dalam perjalanan ini, Jayengresmi mengalami "pendewasaan spiritual", karena bertemu dengan sejumlah guru, tokoh-tokoh gaib dalam mitos Jawa kuno, dan sejumlah juru kunci makam-makam keramat di tanah Jawa. Dalam pertemuan dengan tokoh-tokoh itu, dia belajar mengenai segala macam pengetahuan dalam khazanah kebudayaan Jawa, mulai dari candi, makna suara burung gagak dan prenjak, khasiat burung pelatuk, petunjuk pembuatan kain lurik, pilihan waktu berhubungan seksual, perhitungan tanggal, hingga ke kisah Syekh Siti Jenar. Pengalaman dan peningkatan kebijaksanaannya ini membuatnya kemudian dikenal dengan sebutan Seh (Syekh) Amongraga. Dalam perjalanan tersebut, Syekh Amongraga berjumpa dengan Ni Ken Tambangraras yang menjadi istrinya, serta pembantunya Ni Centhini, yang juga turut serta mendengarkan wejangan-wejangannya.
Jayengsari dan Rancangkapti diiringi santri bernama Buras, berkelana ke Sidacerma, Pasuruan, Ranu Grati, Banyubiru, kaki Gunung Tengger, Malang, Baung, Singhasari, Sanggariti, Tumpang, Kidhal, Pasrepan, Tasari, Gunung Bromo, Ngadisari, Klakah, Kandhangan,ArgopuroGunung RaungBanyuwangiPekalongan, Gunung Perau, Dieng, sampai ke Sokayasa di kaki Gunung Bisma Banyumas.
Dalam perjalanan itu mereka berdua mendapatkan pengetahuan mengenai adat-istiadat tanah Jawa, syariat para nabi, kisah Sri Sadana, pengetahuan wudhu, salat, pengetahuan dzat Allah, sifat dan asma-Nya (sifat dua puluh), Hadist Markum, perhitungan slametan orang meninggal, serta perwatakan Pandawa dan Kurawa.
Setelah melalui perkelanaan yang memakan waktu bertahun-tahun, akhirnya ketiga keturunan Sunan Giri tersebut dapat bertemu kembali dan berkumpul bersama para keluarga dan kawulanya, meskipun hal itu tidak berlangsung terlalu lama karena Syekh Amongraga (Jayengresmi) kemudian melanjutkan perjalanan spiritualnya menuju tingkat yang lebih tinggi lagi, yaitu berpulang dari muka bumi.

[sunting]Lingkup pengaruh

Karya ini boleh dikatakan sebagai ensiklopedi mengenai "dunia dalam" masyarakat Jawa. Sebagaimana tercermin dalam bait-bait awal, serat ini ditulis memang dengan ambisi sebagai perangkum baboning pangawikan Jawi, induk pengetahuan Jawa. Serat ini meliputi beragam macam hal dalam alam pikiran masyarakat Jawa, seperti persoalan agama, kebatinan, kekebalan, dunia keris, karawitan dan tari, tata cara membangun rumah, pertanian, primbon (horoskop), makanan dan minuman, adat-istiadat, cerita-cerita kuno mengenai Tanah Jawa dan lain-lainnya.
Menurut Ulil Abshar Abdalla, terdapat resistensi terselubung dari masyarakat elitis (priyayi) keraton Jawa di suatu pihak, terhadap pendekatan Islam yang menitik-beratkan pada syariah sebagaimana yang dibawakan oleh pesantren dan Walisongo. Melihat jenis-jenis pengetahuan yang dipelajari oleh ketiga putra-putri Giri tersebut, tampak dengan jelas unsur-unsur Islam yang "ortodoks" bercampur-baur dengan mitos-mitos Tanah Jawa. Ajaran Islam mengenai sifat Allah yang dua puluh misalnya, diterima begitu saja tanpa harus membebani para pengguh ini untuk mempertentangkannya dengan mitos-mitos khazanah kebudayaan Jawa. Dua-duanya disandingkan begitu saja secara "sinkretik" seolah antara alam monoteisme-Islam dan paganisme/animisme Jawa tidak terdapat pertentangan yang merisaukan. Penolakan atau resistensi tampil dalam nada yang tidak menonjol dan sama sekali tidak mengesankan adanya "heroisme" dalam mempertahankan kebudayaan Jawa dari penetrasi luar.
Dr. Badri Yatim MA menyatakan bahwa keraton-keraton Jawa Islam yang merupakan penerus dari keraton Majapahit menghadapi tidak saja legitimasi politik, melainkan juga panggilan kultural untuk kontinuitas. Tanpa hal-hal tersebut, keraton-keraton baru itu tidak akan dapat diakui sebagai keraton pusat. Dengan demikian konsep-konsep wahyu kedaton, susuhunan, dan panatagama terus berlanjut menjadi dinamika tersendiri antara tradisi keraton yang sinkretis dan tradisi pesantren yang ortodoks.
Serat Centhini terus menerus dikutip dan dipelajari oleh masyarakat Jawa, Indonesia dan peneliti asing lainnya, sejak masa Ranggawarsitasampai dengan masa modern ini. Kepopulerannya yang terus-menerus berlanjut tersebut membuatnya telah mengalami beberapa kali penerbitan dan memiliki beberapa versi, diantaranya adalah versi keraton Mangkunegaran tersebut.

[sunting]Kepustakaan

Sunan Pakubuwana VII, yang bertahta dari tahun 1757 sampai 1786, berkenan menghadiahkan Suluk Tambanglaras tersebut kepada pemerintah Belanda. Akan tetapi yang diberikan hanya mengambil dari jilid lima sampai sembilan, dengan menambah kata pengantar baru yang dikerjakan oleh R.Ng. Ranggawarsita III. Kitab tersebut bersangkala Tata resi amulang jalma, yang berarti 1775, dan dijadikan delapan jilid, diberi judul Serat Centhini, yang terdiri dari 280 lagu.
Penerbit PN Balai Pustaka pada tahun 1931 pernah pula menerbitkan ringkasan Serat Centhini, yang dibuat oleh R.M.A. Sumahatmaka, berdasarkan naskah milik Reksapustaka istana Mangkunegaran. Ringkasan tersebut telah dialihaksarakan dan diterjemahkan secara bebas dalam bentuk cerita, yang diharapkan pembuatnya dapat mudah dipahami oleh masyarakat yang lebih luas.

[sunting]Gubahan kontemporer

Penulisan kembali Centhini dalam bentuk prosa liris dilakukan oleh Elizabeth Inandiak. Bentuk ini dapat dianggap sebagai interpretasi personal karena terdapat perbedaan dengan bentuk kitab aslinya. Sunardian Wirodono mengubah Serat Centhini menjadi trilogi novel dalam bahasa Indonesia (Centhini, 40 Malam Mengintip Sang PengantinCenthini, Perjalanan Cinta; dan Cebolang, Petualang Jalang).

[sunting]Referensi

  • Sumahatmaka, R.M.A, Ringkasan Centini (Suluk Tambanglaras), PN Balai Pustaka, Cetakan pertama, 1981.
  • Yatim, Dr. Badri, MA, Sejarah Peradaban IslamPT Raja Grafindo Persada, Ed. 1, Cet. 12, 2001
  • D. Inandiak, Elisabeth, Les chants de l'île à dormir debout, Le Rélié, 2002

[sunting]Pranala luar

[sunting]Catatan penanggalan

  • Penanggalan yang diberikan dalam isi artikel ini sebagian besar adalah penanggalan tahun Saka Jawa, kecuali bila diberi keterangan lain.Lihat: Kalender Saka

Serat Jayabaya

Besuk yen wis ana kreta tanpa jaran.
Tanah Jawa kalungan wesi.
Prahu mlaku ing dhuwur awang-awang.
Kali ilang kedhunge.
Pasar ilang kumandhang.
Iku tandha yen tekane jaman Jayabaya wis cedhak.
Bumi saya suwe saya mengkeret.
Sekilan bumi dipajeki.
Jaran doyan mangan sambel.
Wong wadon nganggo pakeyan lanang.
Iku tandhane yen wong bakal nemoni wolak-waliking jaman.
Akeh janji ora ditetepi.
Akeh wong wani nglanggar sumpahe dhewe.
Manungsa padha seneng nyalah.
Ora ngendahake hukum Allah.
Barang jahat diangkat-angkat.
Barang suci dibenci.
Akeh manungsa mung ngutamakke dhuwit.
Lali kamanungsan.
Lali kabecikan.
Lali sanak lali kadang.
Akeh bapa lali anak.
Akeh anak wani nglawan ibu.
Nantang bapa.
Sedulur padha cidra.
Kulawarga padha curiga.
Kanca dadi mungsuh.
Akeh manungsa lali asale.
Ukuman Ratu ora adil.
Akeh pangkat sing jahat lan ganjil.
Akeh kelakuan sing ganjil.
Wong apik-apik padha kapencil.
Akeh wong nyambut gawe apik-apik padha krasa isin.
Luwih utama ngapusi.
Wegah nyambut gawe.
Kepingin urip mewah.
Ngumbar nafsu angkara murka, nggedhekake duraka.
Wong bener thenger-thenger.
Wong salah bungah.
Wong apik ditampik-tampik.
Wong jahat munggah pangkat.
Wong agung kasinggung.
Wong ala kapuja.
Wong wadon ilang kawirangane.
Wong lanang ilang kaprawirane.
Akeh wong lanang ora duwe bojo.
Akeh wong wadon ora setya marang bojone.
Akeh ibu padha ngedol anake.
Akeh wong wadon ngedol awake.
Akeh wong ijol bebojo.
Wong wadon nunggang jaran.
Wong lanang linggih plangki.
Randha seuang loro.
Prawan seaga lima.
Dhudha pincang laku sembilan uang.
Akeh wong ngedol ngelmu.
Akeh wong ngaku-aku.
Njabane putih njerone dhadhu.
Ngakune suci, nanging sucine palsu.
Akeh bujuk akeh lojo.
Akeh udan salah mangsa.
Akeh prawan tuwa.
Akeh randha nglairake anak.
Akeh jabang bayi lahir nggoleki bapakne.
Agama akeh sing nantang.
Prikamanungsan saya ilang.
Omah suci dibenci.
Omah ala saya dipuja.
Wong wadon lacur ing ngendi-endi.
Akeh laknat.
Akeh pengkianat.
Anak mangan bapak.
Sedulur mangan sedulur.
Kanca dadi mungsuh.
Guru disatru.
Tangga padha curiga.
Kana-kene saya angkara murka.
Sing weruh kebubuhan.
Sing ora weruh ketutuh.
Besuk yen ana peperangan.
Teka saka wetan, kulon, kidul lan lor.
Akeh wong becik saya sengsara.
Wong jahat saya seneng.
Wektu iku akeh dhandhang diunekake kuntul.
Wong salah dianggep bener.
Pengkhianat nikmat.
Durjana saya sempurna.
Wong jahat munggah pangkat.
Wong lugu kebelenggu.
Wong mulya dikunjara.
Sing curang garang.
Sing jujur kojur.
Pedagang akeh sing keplarang.
Wong main akeh sing ndadi.
Akeh barang haram.
Akeh anak haram.
Wong wadon nglamar wong lanang.
Wong lanang ngasorake drajate dhewe.
Akeh barang-barang mlebu luang.
Akeh wong kaliren lan wuda.
Wong tuku ngglenik sing dodol.
Sing dodol akal okol.
Wong golek pangan kaya gabah diinteri.
Sing kebat kliwat.
Sing telah sambat.
Sing gedhe kesasar.
Sing cilik kepleset.
Sing anggak ketunggak.
Sing wedi mati.
Sing nekat mbrekat.
Sing jerih ketindhih.
Sing ngawur makmur.
Sing ngati-ati ngrintih.
Sing ngedan keduman.
Sing waras nggagas.
Wong tani ditaleni.
Wong dora ura-ura.
Ratu ora netepi janji, musna panguwasane.
Bupati dadi rakyat.
Wong cilik dadi priyayi.
Sing mendele dadi gedhe.
Sing jujur kojur.
Akeh omah ing ndhuwur jaran.
Wong mangan wong.
Anak lali bapak.
Wong tuwa lali tuwane.
Pedagang adol barang saya laris.
Bandhane saya ludhes.
Akeh wong mati kaliren ing sisihe pangan.
Akeh wong nyekel bandha nanging uripe sangsara.
Sing edan bisa dandan.
Sing bengkong bisa nggalang gedhong.
Wong waras lan adil uripe nggrantes lan kepencil.
Ana peperangan ing njero.
Timbul amarga para pangkat akeh sing padha salah paham.
Durjana saya ngambra-ambra.
Penjahat saya tambah.
Wong apik saya sengsara.
Akeh wong mati jalaran saka peperangan.
Kebingungan lan kobongan.
Wong bener saya thenger-thenger.
Wong salah saya bungah-bungah.
Akeh bandha musna ora karuan lungane. Akeh pangkat lan drajat pada minggat ora karuan sababe
Akeh barang-barang haram, akeh bocah haram.
Bejane sing lali, bejane sing eling.
Nanging sauntung-untunge sing lali.
Isih untung sing waspada.
Angkara murka saya ndadi.
Kana-kene saya bingung.
Pedagang akeh alangane.
Akeh buruh nantang juragan.
Juragan dadi umpan.
Sing suwarane seru oleh pengaruh.
Wong pinter diingar-ingar.
Wong ala diuja.
Wong ngerti mangan ati.
Bandha dadi memala.
Pangkat dadi pemikat.
Sing sawenang-wenang rumangsa menang.
Sing ngalah rumangsa kabeh salah.
Ana Bupati saka wong sing asor imane.
Patihe kepala judhi.
Wong sing atine suci dib